Girişimcilik öğretilebilir mi?

Genellikle girişimcilik alanında uzmanlığım öğrenildiğinde karşılaştığım ilk soru girişimciliğin doğuştan gelen bir yetenek mi olduğu yoksa sonradan öğrenilebilir mi olduğu sorusudur.

Bu sorunun cevabı bana göre açık. Literatürde girişimcilerin kişisel özelliklerini konu alan çalışmalar kalıplaşmış kişisel özellikleri sıralar durur.  Risk alma tutumu ve özgür olma isteği gibi… Her ne kadar bazılarımız bu kişisel özelliklere diğerlerinden daha fazla sahip olsa da bu bir girişimci olmak için yeterli midir? Ya da bunlara sahip olan bir kişi girişimci olmak istediğinde kendini diğerlerine göre daha şanslı mı hissetmelidir? Tartışılır…

Bana göre bu kişisel özellikler önemli fakat günümüzde bunlar ne tek başına yeterli ne de başarılı girişimci olma üzerine etkisi sanıldığı gibi büyük. Belki geçmiş dönemde girişimcinin başarılı olabilmesi için bu özelliklere gerçekten ihtiyacı vardı. Fakat teknolojinin ve iletişimin etkisinin bu kadar güçlü olduğu ve öneminin ortaya çıktığı son dönemde, başarılı bir girişimci olmak için girişimcinin özellikleri olarak kabul edilen bu özelliklerin birçoğunun girişimcide bulunmasına gerek bile yok.

Çünkü çoğumuzun düşündüğünün aksine girişimcilik öğretilebilir. Bir girişimcide bulunması gereken kişisel özelliklere sahip olmasa da girişimciliği iyi öğrenen bir birey, bu kişisel özelliklere sahip ancak yeterli girişimcilik bilgi ve becerisine sahip olmayan bireye kıyasla yeni girişimde bulunduğunda daha başarılı olmaktadır. 

Girişimcilik öğretilebilir mi?

Yeni başlayan girişimci adaylarının girişim fikirlerini bir ürüne dönüştürmeleri için geçen süre boyunca bıkmadan yeni ürünlerinin özelliklerini test ederek hatalarını bulup iyileştirmeleri gerekmektedir.

Girişimciliğin öğretilebilir olduğunu test eden bir araştırmada, bir gurup girişimci adayına hem deneysel hem bilimsel yöntemler öğretilirken; bir gurup girişimci adayına ise nasıl deney yapması gerektiği öğretildi ancak hipotezleri geliştirebileceği bilimsel yöntemleri nasıl kullanabileceği öğretilmedi. Deneysel ve bilimsel yöntemleri öğrenen adaylar uyguladıkları deney ve hipotezler yardımıyla elde ettikleri geribildirimleri etkin biçimde kullanarak geliştirdikleri son ürünlerinden yüksek marjda gelir elde ederken, bilimsel yöntemlerin öğretilmediği girişimci adaylarının son ürünlerinin satışında onlar kadar başarılı olamadıkları gözlendi.

Yani, girişimcilere başlangıç iş ​​fikirleri üzerinde detaylı deneyler yapmaları, hipotezler geliştirmeleri ve sistematik olarak bu hipotezleri test etmeleri öğretilebilir ve bu öğrenim sürecinden sonra iş fikrinin başarılı bir son ürüne dönüşmesiyle; yeni girişimin başarılı olma ihtimalini arttırmak son derece mümkündür.

Girişimleri nasıl daha başarılı hale getirebiliriz?

Yeni girişimler girişimciyi ofis dışına çıkmaya ve son tüketicilerle mümkün olduğunca hızlı iletişime geçip yeni ürün hakkında geribildirim almaya zorlamaktadır. Steve Jobs’ın da değimiyle ne istediğini bilmek müşterinin işi değildir. En basit haliyle geliştirilen ürün prototipi hakkında son tüketiciden geribildirim almaya odaklanmak ve tüketici talepleri doğrultusunda prototipte sürekli iyileştirme yapmak girişimde bulunmak isteyen girişimci adayının odaklanması gereken öncelikli husustur.

Öte yandan yıkıcı yenilik olarak tanımlanan girişimlerin ise son tüketiciler tarafından hemen kabul görmediği ve tercih edilmediğine dair literatürde birçok araştırma bulunmaktadır.  Eğer her anlamda yenilik olarak değerlendirilebilecek bir girişiminiz varsa tüketiciler tarafından olabildiğince kolay anlaşılabilmesini sağlayacak en basit haliyle bir prototip geliştirip sunmanız müşterilerden objektif yorumlar almanızı kolaylaştıracaktır. Aksi takdirde anlaşılmayan bir ürün prototipi yüzünden aslında başarılı bir girişime dönüşme potansiyeli olan iş fikriniz, son tüketici tarafından doğru algılanamadığı ve yanlış değerlendirildiğinden son ürün aşamasına gelmeden yok olup gidecektir.

Her ne kadar girişimci olmak için doğuştan gelen özel yeteneklere ve diğerlerinden farklı kişisel özelliklere de sahip olsanız; iş fikrinizi geliştirip yeni bir girişim başlatmak için gereken bilimsel yöntemleri iyi öğrenmeli ve doğru biçimde uygulayabilmelisiniz.

İşe dünya genelinde hayata geçirilen başarılı girişimcilik uygulamalarını gözlemleyerek başlayın ve başlangıç aşamasındaki iş ​​fikrinizle kendinizi ve düşüncelerinizi sınırlamadan dünyayı nasıl değiştirebileceğiniz hakkında hipotezler geliştirin ve bu hipotezleri test edin.

Elimizde bugüne kadar girişimcilik alanında yapılmış araştırmalarla geliştirilen iş modeli kanvası gibi birçok işlevsel araç ve yöntem bulunmakta ve bunların hepsi öğretilebilir. Girişimci adaylarına bilimsel yöntemlerle test edilebilen ve deneysel ortamda sınanabilen, hata payı daha düşük dolayısıyla daha başarılı girişimler başlatmayı öğretmek ise son derece mümkün…

Dr. Öğretim Üyesi Duygu Hıdıroğlu